دسته‌بندی نشده

در این مقاله می خواهیم به تعرفه های اینترنت مخابرات و مقایسه تعرفه اینترنت مخابرات با شاتل و اسیاتک در سرویس های پر مصرف بپردازیم.

در ادامه مقاله، همراه ما باشیم.

تعرفه اینترنت شاتل

تعرفه های اینترنت شاتل خود به بخش تقسیم می شود. سرویس های fair  این شرکت به صورت خدمات نقره ای و برنزی در اختیار کاربران با حجم های متفاوت قرار می گیرد.

هزینه‌ سرویس‌های Fair با خدمات نقره‌ای در زیر ضمن یک جدول برای شما آورده شده است.

هزینه‌ سرویس‌های Fair با خدمات برنزی در زیر ضمن یک جدول برای شما آورده شده است.

تعرفه های اینترنت مخابرات

امروزه به سبب انحصار فیبر نوری خیلی از مردم ملزوم به استفاده از اینترنت مخابرات می باشند. این شرکت تعرفه های گوناگونی را برای شما در نظر گرفته است. اگر چه که خیلی از افراد تنها به دنبال تعرفه های نامحدود مخابرات می باشند، اما تعرفه های اینترنت مخابرات به صورت حجمی به کاربران ارائه داده می شود. سرویس های اینترنت مخابرات به شرح زیر هستند:

تعرفه اینترنت آسیاتک

این شرکت سرویس های مختلفی را به کارکنان خود ارائه می دهد. این سرویس ها حجم بالایی دارند به گونه ای که  حتی می توان از آن به عنوان اینترنت نامحدود آسیاتک نام برد. تعرفه اینترنت آسیاتک به شرح زیر است:

دستگاه فیوژن یا اسپلایلسر دستگاهی است که برای جوش دوتا فیبر نوری استفاده میشود. خوب فیبر نوری را نمی توان مثل کابل مسی به هم متصل کرد و باید از دستگاه مخصوصی که این جوش را می دهد استفاده کرد . این دستگاه فیوژن نام دارد . این دستگاه پس از آماده کردن تار نوری توسط کاربر بصورت اتماتیک دو طرف تار را روبروی هم قرار میدهد و عمل جوش فیبر نوری را انجام می دهد.

فرآیند فیوژن فیبر نوری چگونه انجام میشود؟

امروزه دستگاه های فیوژن دستگاه هایی کاملا اتوماتیک هستند .
در فرایند فیوژن ابتدا شیلد محافظ را داخل تارهای فیبر قرار میدهیم و با برداشتن لایه ها توسط استریپرها و مسطح قطع کردن تاره های فیبر توسط کیلیور یا دستگاه برش و پس از تمیز کردن آنها داخل بازوهای فیوژن قرار میگیرد .
با فشردن کلید مربوطه ، انتهای تارهای فیبر نوری با قوس الکتریکی الکترود گرم میشوند سپس ذوب شده و به هم جوش یا فیوژن میگردد.
قبل از انجام کار ابتدا باید تنظمات مربوطه برای نوع فیبر رو مشخص کنید یا تنظیمات را بر روی شناسایی خودکار فیبر قرار دهید .چون فیبر انواع مختلفی دارد و باید دستگاه با توجه به نوع فیبر تنظیم شود.

پنج مرحله اساسی برای جوش فیبر نوری با دستگاه فیوژن وجود دارد:

۱-قرار دادن شیلد حرارتی

چنانچه از شیلد حراراتی استفاده میکنید شیلد را بر روی یکی از تاره های فیبر نوری قرار میدهید.
امروزه با وجود فناوری کریمپ های محافظ فیبر نوری که نیاز به حرارت ندارند این مرحله در کشور های توسعه یافته استفاده نمیشود.

۲-استریپ کردن تارهای فیبر نوری

استریپر stripper یا وایر استریپر wire stripper ابزاری است برای برداشتن لایه های فیبر نوری می باشد .
انواع استریپر که مهم ترین ترین آنها برای برداشتن روکش از لایه های مختلف فیبر استفاده می شود :
-استریپر انبری به طور خاص برای لخت کردن فیبر ۱۲۵ میکرون طراحی شده است
-استریپر زیمنسی که به طور خاص برای لخت کردن فیبر ۲۵۰ میکرون طراحی شده است.
-استریپر زیمنسی که به طور خاص برای لخت کردن فیبر ۹۰۰ میکرون راحی شده است.

۳-کیلیور فیبر نور

کلیور فیبر نوری سطحی کاملا صاف و عمود بر محور طولی تار فیبر نوری ایجاد میکند .
شرح کار آن بدین شکل است که که فیبر را تحت فشار کم و در سطح مناسب قرار می دهد، سپس تا زمانی که فیبر شکسته شود فشار بیشتری اعمال می کند
، بنابراین کلیور فیبر را برش نمیدهد بلکه میشکند در نهایت فیبر را با یک زاویه ۹۰ درجه تحویل میدهد هر چه زاویه برش به ۹۰ درجه نزدیکتر باشد برش به بهترین نحو انجام میشود و به دنبال آن عمل اتصال و فیوژن فیبر نوری بهتر انجام میشود
کلیورهای فیبر نوری دو نوع هستند نوع اول اتوماتیک و نوع دوم غیر اتوماتیک نوع اتوماتیک آن نیازی به مهارت نیروی فنی نخواهد داشت نوع دوم غیر اتوماتیک تا حد زیلدی بستگی به مهارت نیروی فنی دارد.

۴-تمیز کردن تارهای فیبر نوری

بعد از عملیات cleaving یا کلیو کردن تاره های فیبر نوری آنها را با دستمال سلولزی اغشته به الکل ایزوپروپیل ۹۹ درصد تمیز میکنیم

۵-قرار دادن تارهای فیبر در دستگاه

درب فیوژن را برداشته ، نگه دارنده های مگنتی فیوژن را باز کرده و دو تار فیبر نوری را در داخل دستگاه نزدیک قوس الکتریکی الکترود فیوژن روی بازوهای دستگاه قرار میدهیم ،
نگهدارنده های مگنتی رو بسته و سپس درب فیوژن را میبندیدم ، دکمه ی مربوطه را زده تا عمل فیوژن انجام شود

۶-قرار دادن شیلد حرارتی در داخل هیتر دستگاه

شیلد حرارتی را بالا آورده در نقطه ای که جوش فیبر نوری انجام شده است
آن را در داخل هیتر دستگاه گذاشته و کلید مربوطه را فشرده تا عملیات حرارت دهی اغاز شود تا شیلد حرارتی برای محافظت از فیبر آماده شود

مدل های دستگاه فیوژن فیبر نوری

فناوری CORE ALIGNMENT

فرایند اتصال فیوژن نوری با دستگاه های تراز کور یا تراز مقطع از طریق چندین دوربین برای بازرسی از دو تار فیبر نوری کلیو شده قبل از جوش، انجام می شود. دستگاه های فیوژن CORE ALIGNMEMT سطح بالایی از فناوری اتصال را با داشتن برنامه های کاربردی جوش برای طبف وسیعی از فیبر های نوری سینگل مود و مالتی ارائه می دهد و به کاربران این اجازه را میدهد تا عواملی مانند زمان و دمای پاشش قوس الکتریکی را تنظیم کنند. فیبر های نوری نواری یا ریبون که از چند تار کنار هم تشکیل شده اند، معمولا با دستگاه های تراز هسته یا core alignment فیوژن هستند. دستگاه فیوژن core alignment به دلیل دقت و قابلیت اطمینان بالا، روش برتر برای نصب شبکه های CATV، شبکه های ستون فقرات یا back bone، برنامه های کاربردی فیبر مخصوص و ساخت اجزای نوری به حساب می آیند. اگر اکثر کارهای شما با شبکه سینگل مود است، بهتر است از دستگاه core alignment استفاده کنید.

HAND HELD

دستگاه فیوژن HAND HELD یا دستگاه فیوژن دستی و کوچک با ظرفیت عملکرد بالا، انقلابی در صنعت فیوژن فیبر نوری به وجود آمد. این دستگاه ها، کوچک و قابل حمل هستند. در مقابل عملکردی تقریبا برابر با مدل های برتر CLAD ALIGNMENT دارند. دستگاه های فیوژن دستی برای کار در فضاهای محدود و پروژه های هوایی بسیار مناسب هستند.

فناوری CLAD ALIGNMENT

دستگاه های فیوژن CLAD ALIGNMENT برای تراز کردن تارها جهت اتصال می توانند از چینش تراز کلد استفاده کنند. تراز کردن توسط یک شیار V ثابت انجام می شود. افت معمولی این نوع دستگاه ها db 0.05 است. دستگاه های CLAD ALIGNMENT دارای چندین دوربین می باشند اما فقط حرکت های محوری عمودی و افقی تارهای فیبر نوری را امکان پذیر می سازند. دستگاه های تراز کلد برای برنامه های فیبر نوری مالتی مود مناسب ترین انتخاب هستند.

افت فیوژن فیبر نوری

استفاده از ابزار های درست در انجام فیوژن مانند stripper و کاتر در مورد کابل های نوری دقت فیوژن را بالا می برد.
تمیز بودن تارها در محل جوش یکی از عوامل تاثیر گذار در جوش فیبر نوری می باشد.
کریمپ حرارتی به عنوان تکیه گاه تارهای نوری به هم جوش داده شده و از محل فیوژن محافظت فیزیکی می کند
جوش های لیزری در دستگاه ها باعث سرعت بخشیدن به عمل فیوژن می شود. امروزه بیشتر دستگاه های فیوژن دارای لنز های میکروسکوپی هستند که بهترین کیفیت جوش را در زمان ارتعاش قوص الکتریکی به نمایش می گذارند.
دستگاه فیوژن فیبر نوری در ارتباطات و مخابرات کارایی بسیار بالایی دارند. شبکه های فیبر نوری هم از سرعت بالایی برخوردار هستند و هم دقت انتقال اطلاعات در آنها گسترده است. در این نوع ارتباطات، میزان افت اطلاعات دیتا پایین و بسیار ناچیز می باشد. امروزه تقریبا تمامی خطوط اینترنت پرسرعت دنیا فیبر نوری می باشند.

نکات کلیدی فیوژن فیبر نوری

●از آنجایی که هر نوع خطا در زمان فیوژن باعث ضعیف شدن و خرابی فیوژن می شود، دستگاه فیوژن نیاز به اپراتور چیره دست، ماهر و اموزش دیده دارد.
● دستگاه فیوژن از منبع گرمایی برای ذوب کردن تارها در محل جوش استفاده میکند. امروزه انتقال این گرما از طریق پرتو افشانی لیزر انجام می شود.
●تارهای نوری باید در زمان عمل جوش تمیز و صحیح برش خورده باشند. در نظر داشته باشید که هر نوع خمیدگی بیش از حد استاندارد در کابل های نوری، باعث قطعی موقت و یا حتی دائمی در کابل می شود.
●دستگاه های فیوژن فیبر نوری قابل حمل هستند و به همین دلیل کارایی بیشتر از خود نشان می دهند و جایگزین دستگاه های فیوژن ثابت شده اند.

بهترین دستگاه های فیوژن دستگاه های ساخت کشور ژاپن می باشند اما این دستگاه ها در دیگر کشور ها نیز ساخته می شود .

فیبر نوری سریع ترین روش اتصال به اینترنت برای کاربران خانگی است و اخیراً پای خود را به ایران، دست کم به شکل محدودی باز کرده است. با این حال همچنان در مقایسه با فناوری …

فیبر نوری سریع ترین روش اتصال به اینترنت برای کاربران خانگی است و اخیراً پای خود را به ایران، دست کم به شکل محدودی باز کرده است. با این حال همچنان در مقایسه با فناوری های اینترنت ثابت دیگر از جمله ADSL و VDSL گستردگی کمتری دارد. در این مطلب تکنولوژی فیبر نوی و تفاوت های آن با فناوری های مبتنی بر DSL را مرور می کنیم و به این موضوع می‌پردازیم که وضعیت توسعه این تکنولوژی در ایران به چه شکل است.

FTTx و تفاوت ها با VDSL و ADSL

«FTTx» (سرواژه Fiber to the x) یا شکل‌های دیگر آن از جمله FTTH از اصطلاحاتی است که این روزها بسیار به چشم می خورد. FTTx یکی از روش های دسترسی به اینترنت ثابت است که به جای تمام یا بخشی از کابل مسی (از جمله کابل تلفن برای ADSL و VDSL) از کابل های فیبر نوری بهره می برد. بسته به این که به جای «x» چه حرفی قرار بگیرد می تواند اشاره به روش های مختلف ارائه آن به مشترک داشته باشد.

در این کابل ها، نور حامل داده ها است و به همین دلیل نویزهای معمول که بر کابل های فلزی اثر می گذارد، تأثیری بر سیگنال های اطلاعات ندارد. فیبر نوری امکان ارائه سرعت بسیار بالای یک گیگابیت بر ثانیه را فراهم می کند و البته در عمل سرعت نهایی کمتر از این مقدار است. اما باز هم در مقایسه با VDSL2 با سرعت تئوری تا 300 مگابیت بر ثانیه چندین برابر سریع تر است.

از مزیت های مهم فیبر نوری نسبت به استانداردهای DSL، سرعت متقارن (سرعت آپلود و دانلود یکسان) است. علاوه بر این بر خلاف ADSL و VDSL که بسیار به فاصله کاربر از مرکز خدمات مخابرات حساس هستند، فیبر نوری را می توان در فواصل بسیار طولانی تر و بدون نگرانی از افت سرعت شدید یا تأخیر بیش از حد به کار برد.

بر خلاف کابل های فلزی معمول که نویز بر آنها تأثیر شدید می گذارد، فیبر نوری از هر گونه نویز و تداخل در امان است. طول عمر بسیار طولانی و استهلاک کم، از دیگر مزایای فیبر نوری نسبت به کابل های مسی شبکه یا تلفن است.

اما در کنار تمام این مزایا، اینترنت فیبر نوری معایبی هم دارد. برای استفاده از آن نیاز به کابل کشی متفاوت با کابل های مسی معمول و نصب تجهیزات جدید است و همین موضوع موجب می شود هزینه بالاتری را به کاربر نهایی یا شرکت ارائه دهنده تحمیل می کند.

نکته مهم در مورد اینترنت بر بستر فیبر نوری این است که می تواند به روش های مختلفی پیاده سازی شود. به عنوان مثال می توان اینترنت را از سوی ارائه دهنده تا مشترک، کاملاً بر بستر فیبر نوری ارائه داد یا به دلایل مختلف از جمله هزینه کمتر و عدم نیاز به کابل کشی اضافه از سوی کافو (کابینت انشعاب خطوط در محله ها) تا سمت مشترک، بخش انتهایی سمت کاربر را بر بستر کابل مسی (از جمله کابل های تلفن) ارائه کرد.

همان طور که گفتیم روش های پیاده سازی FTTx متنوع است و برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر می شوند:

• «FTTN» یا «Fiber To The Neighbourhood» یا «Fiber To The Node»: در این روش، اینترنت از طریق فیبر نوری به کابینت های مخابرات در محله ها (کافو) می رسد. کافو ممکن است چند کیلومتر از مشترک نهایی فاصله داشته باشد و خدمات از آنجا از طریق کابل های مسی (معمولاً ADSL) به کاربر ارائه شود. این روش به دلیل مسافت معمولاً طولانی کاربر از کافو با افت سرعت شدید مواجه می شود و گزینه چندان مناسبی نیست.
• «FTTC» یا «Fiber To The Cabinet»: فیبر نوری به نزدیک ترین کافو به کاربر (حداکثر در فاصله 300 متری کاربر) ارائه داده می شود و مشترک در نهایت از طریق یکی از فناوری های DSL به شبکه متصل می شود.
• «FTTB» یا «Fiber To The Building»: کابل فیبر نوری به ساختمان می رسد و در نهایت خدمات توسط کابل مسی (معمولاً VDSL) تحویل داده می شود.
• «FTTH » یا «Fiber To The Home» و «FTTP» یا «Fiber To The Premises»: کابل کشی فیبر نوری تا منزل یا واحد کاربر ادامه پیدا می کند و به عبارت دیگر فیبر نوری در تمام مسیر از مخابرات تا داخل منزل جایگزین کابل مسی می شود.

شکل زیر تفاوت های مدل های مختلف FTTx از نظر ترکیب کابل فیبر نوری با کابل مسی را به طور خلاصه نشان می دهد:

اما از بین اینترنت فیبر نوری یا ADSL و VDSL، کدام یک برای شما مناسب تر است؟ اگر از اینترنت فقط برای کارهای ساده نظیر وب گردی و گشت و گذار در شبکه های اجتماعی استفاده می کنید ADSL از پس نیازهایتان بر می آید و حتی در صورتی که سرعتتان کافی باشد می توانید به طور آنلاین فیلم و سریال هم تماشا کنید. VDSL سرعتی چند برابر دارد و برای گیمرها، کنفرانس های ویدیویی و هر فعالیتی که نیاز به سرعت بالاتر داشته باشد، گزینه بهتری است. فیبر نوری اما سرعتی چندین برابر VDSL دارد و می تواند از پس نیازهای کاربران متعدد روی یک خط اینترنت بر آید.

با این حال شاید امکان انتخاب گزینه های چندانی نداشته باشید و مجبور شوید از بین این سه گزینه تنها یکی را انتخاب کنید. به عنوان مثال VDSL و فیبر نوری در بسیاری از شهرها و محله ها ارائه نمی شوند اما در حال حاضر در ایران، سرویس ADSL گستردگی بیشتری دارد. تعرفه های حجم و سرعت متفاوت در هر یک از این راهکارها موضوع دیگری است که می تواند بر انتخاب شما تأثیر بگذارد.

برای این که در مورد ADSL و VDSL و تفاوت های آنها بیشتر بدانید پیشنهاد می کنیم مطلب ویژه دیجیاتو در این باره را از دست ندهید. برای آن‌که از کجا بفهمیم وای فای چقدر اینترنت دارد نیز در دیجیاتو شما را راهنمایی کرده‌ایم.

تانوما چیست؟

«تانوما» یا «تار نوری مخابرات ایران» سرویس FTTB و یا FTTH (سرویس فیبر نوری تا خانه یا ساختمان) است که از سوی شرکت مخابرات ایران و در برخی از شهرها ارائه می شود تا خدماتی از جمله تلفن، اینترنت، سرویس های چند رسانه ای و دیگر خدمات بر بستر دیتا، با سرعت و کیفیت بالاتر (نسبت به ADSL و VDSL) را در اختیار کاربران قرار دهد. 

سرعت های ارائه شده روی اینترنت فیبر نوری در ابتدا ممکن است وسوسه بر انگیز باشد و هر کاربری را به خرید آن ترغیب کند. اما نکته ای که نباید فراموش کرد این است که سرعت های ارائه شده، حداکثر میزان قابل دسترس هستند که معمولاً به ندرت قابل دستیابی اند. یکی از دلایل این موضوع به زیر ساخت های شبکه و ترافیک باز می گردد که موجب می شوند سرعتی کمتر از حداکثر میزان وعده داده شده ارائه شود. با این حال یکی مهمترین مزیت های اینترنت فیبر نوری در مقایسه با دیگر روش های اینترنت ثابت این است که با مشکلات معمول DSL از جمله نویز یا افت سرعت شدید به دلیل فاصله بیش از حد از مرکز مخابراتی مواجه نمی شود و در عین حال انتظار می رود که تقریباً همیشه سرعت بالاتری داشته باشند.

بر اساس گفته «محمدرضا بیدخام»، مدیرکل ارتباطات و امور بین الملل شرکت مخابرات ایران در ابتدای اردیبهشت ماه، این شرکت 57 درصد از سهم بازار خدمات ارتباطی کشور را در اختیار دارد و تعداد مشترکان اینترنت ثابت در کشور 5 میلیون و 700 هزار و در شهر تهران 930 هزار است. او همچنین افزوده که در حال حاضر بیش از 90 هزار مشترک از اینترنت خانگی فیبر نوری استفاده می کنند.

اگر قصد ثبت نام تانوما را دارید ابتدا باید به وبسایت مخابرات مراجعه کنید. پس از امکان سنجی دریافت سرویس، کارشناسان مخابرات با شما تماس می گیرند تا مراحل بعدی انجام شود. هرچند که وقتی در شبکه‌های اجتماعی جستجویی داشته باشید می‌بینید که ظاهرا افراد بسیار زیادی در صف دریافت این سرویس هستند.

فیبر نوری در ایران از گذشته تا حال

در سال 91 شرکت «ایرانیان نت» به عنوان اپراتور چهارم (برای توسعه فیبرنوری به منازل) و اولین و تنها دارنده مجوز ایجاد شبکه دسترسی پهن باند مبتنی بر فیبر نوری در ایران برای ارائه خدمات خود اعلام آمادگی کرد. در نهایت اما این شرکت از اهداف خود باز ماند تا پس از 6 سال، مخابرات واگذاری فیبر نوری به مشترکان را تحت پروژه «تانوما» کلید بزند و در سال 96 فاز اول گسترش شبکه دسترسی به فیبر نوری منازل (FTTB یا FTTH) در 8 شهر را آغاز کند.

از سوی دیگر همزمان با شروع پروژه تانوما، طی تفاهم نامه ای بین وزارت ارتباطات و شرکت MTN، خبر سرمایه گذاری MTN در ایرانیان نت برای ایجاد FTTx منتشر شد. در پی جذب سرمایه گذار، انحصار ارائه خدمات این شرکت در 8 شهر ایران تمدید شد؛ البته یک انحصار نصفه و نیمه که با توجه به جایگاه مخابرات به عنوان شبکه دار غالب، شامل مخابرات نمی شد. در حالی که فاز اجرایی پروژه ایرانیان نت در تهران و کرج شروع شده بود اما در مرداد ماه سال 97 شرکت MTN از سرمایه گذاری کنار رفت تا ایرانیان نت تنها بماند.

در تماس تلفنی که با ایرانیان نت داشتیم این شرکت اعلام کرد که در حال حاضر تنها در برخی از مناطق کرج سرویس فیبر نوری را به طور مستقل به کاربران ارائه می دهد و فعلاً خدمات به دیگر شهرها گسترش نیافته است. هرچند در اسفند سال 97، پروانه ایرانیان نت به دلیل اجرا نشدن تعهدات، از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تعلیق شد. در آغاز به کار ایرانیان نت، قرار بود تا این اپراتور در بازه زمانی ۸ سال، تعداد ۶.۸ میلیون پورت فیبر نوری را ارائه کند.

«محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات اما در آذر 96 اظهار کرده بود که در بحث FTTx انحصاری در کشور وجود ندارد، چرا که شرکت‌های FCP مجوز فعالیت در بخش FTTC (فیبر نوری تا کابینت) را دارا هستند و در نهایت تنها یک بخش FTTH (فیبر نوری به درب منازل) است که در انحصار شرکت ایرانیان نت قرار دارد. با این حال به دلایل مختلف از جمله بازگشت سرمایه طولانی مدت، شرکت های دیگر هم انگیزه چندانی برای ورود به این بازار نداشتند و در نهایت انحصاری که قبلاً در حوزه تلفن ثابت و اینترنت ADSL در بسیاری از مناطق در اختیار مخابرات بود به حوزه فیبر نوری کشیده شد.

اما مخابرات که برای مدت ها در جلب رضایت کاربران ADSL چندان موفق نبود آیا می تواند در حوزه تقریبا بی رقیب اینترنت فیبر نوری دل کاربران را به دست بیاورد؟ به نظر می رسد با عرضه محدود اینترنت فیبر نوری هنوز برای پاسخ به این سوال کمی زود باشد.

سخن پایانی

زمانی که ADSL از راه رسید و جایگزین روش قدیمی Dial Up شد، سرعت اینترنت خانگی در ایران جهشی چند برابری را تجربه کرد. VDSL که مدت نسبتاً کمی از حضورش در ایران می گذرد موجب شد فناوری DSL و اینترنت بر بستر کابل های قدیمی تلفن همچنان به زندگی ادامه دهد. در این میان تکنولوژی وای-مکس هم تلاش نافرجامی برای جایگزینی با DSL داشت که در نهایت با TD-LTE پر سرعت تر جایگزین شد. در سال های اخیر برخی از کاربران خانگی با مصرف حجمی پایین تر هم به سراغ روش پر هزینه مودم های سیم کارت خور 3G و 4G رفتند.

اما با وجود نیاز به سرعت بالاتر اینترنت و محدودیت های فناوری های DSL، باید گفت که بخش عمده ای از آینده اینترنت خانگی به فیبر نوری گره خورده و البته از راه رسیدن شبکه های 5G می تواند بخشی از این سهم را به خود اختصاص دهد. البته در حال حاضر زیر ساخت های اینترنت فیبر نوری در کشور محدود است و هزینه اولیه کابل کشی و مودم در برخی از طرح های خرید، بعضی کاربران را از خرید منصرف می کند.

گسترش دیر هنگام اینترنت فیبر نوری در ایران در حالی است که همین حالا نیمی از جمعیت اروپا به اینترنت پر سرعت روی این بستر دسترسی دارند. اما حضور شرکت های دیگر در این حوزه می تواند بازاری رقابتی را ایجاد کند و به گسترش اینترنت فیبر نوری در کشور سرعت بیشتری بخشد.

منبع: دیجیاتو

فیبر نوری یا تار نوری به انگلیسی Optical Fiber رشته باریک و بلندی از یک مادّه شفاف مثل شیشه یا پلاستیک است که می‌تواند نوری را که از یک سرش به آن وارد شده، از سر دیگر خارج کند. فیبر نوری داری پهنای باند بسیار بالاتر از کابل‌های معمولی است، با فیبر نوری می‌توان داده‌های تصویر، صوت و داده‌های دیگر را به راحتی با پهنای باند بالا تا 10 گیگابیت بر ثانیه و بالاتر انتقال داد. امروزه مخابرات فیبر نوری، به دلیل پهنای باند وسیعتر در مقایسه با کابل‌های مسی، و تاخیر کمتر در مقایسه با مخابرات ماهواره ای از مهمترین ابزار انتقال اطلاعات محسوب می‌شود.

تاریخچه ساخت فیبر نوری
اولین کسانی که در قرون اخیر به فکر استفاده از نور برای انتقال اطلاعات افتادند، انتشار نور را در جو زمین تجربه کردند. اما وجود موانع مختلف نظیر گرد و خاک، دود، برف، باران، مه و… انتشار اطلاعات نوری در جو را با مشکل مواجه ساخت. بعدها استفاده از لوله و کانال برای هدایت نور مطرح گردید. نور در داخل این کانالها بوسیله آینه‌ها و عدسی‌ها هدایت می‌شد، اما از آنجا که تنظیم این آینه‌ها و عدسی‌ها کار بسیار مشکلی بود این کار نیز غیر عملی تشخیص داده شد و مردود ماند.
شاید اولین تلاش در سیر تکاملی سیستم ارتباط نوری به وسیله الکساندر گراهام بل صورت گرفت که در سال 1880، درست 4 سال پس از اختراع تلفن، اختراع تلفن نوری (فوتوفون) یا سیستمی که صدا را تا فواصل چندین صد متر منتقل می کرد، به ثبت رساند. تلفن نوری بر مبنای مدوله کردن نور خورشید بازتابیده با به ارتعاش در آوردن آینه ای کار می کرد. گیرنده یک فتوسل بود. در این روش نور در هوا منتشر می شد و بنابراین امکان انتقال اطلاعات تا بیش از 200 متر میسر نبود. به همین دلیل، اگرچه دستگاه بل ظاهراً کار می کرد اما از موفقیت تجاری برخوردار نبود.
ایده استفاده از انکسار (شکست) برای هدایت نور (که اساس فیبرهای نوری امروزی است) برای اولین بار در سال 1840 توسط Daniel Colladon و Jacques Babinet در پاریس پیشنهاد شد. همچنین John Tyndall در سال 1870 در کتاب خود ویژگی بازتاب کلی را شرح داد: «وقتی نور از هوا وارد آب می شود به سمت خط عمود بر سطح خم می‌شود و وقتی از آب وارد هوا می شود از خط عمود دور می شود. اگر زاویه ی پرتو نور با خط عمود در تابش از داخل آب بزرگتر از 48 درجه شود هیچ نوری از آب خارج نمی‌شود در واقع نور به طور کامل از سطح آب منعکس می شود. زاویه ای که انعکاس کلی آغاز می شود را زاویه بحرانی می نامیم.
کاکو و کوکهام انگلیسی برای اولین بار استفاده از شیشه را بعنوان محیط انتشار مطرح ساختند. آنان مبنای کار خود را بر آن گذاشتند که به سرعتی حدود 100 مگابیت بر ثانیه و بیشتر بر روی محیط‌های انتشار شیشه دست یابند. این سرعت انتقال با تضعیف زیاد انرژی همراه بود. این دو محقق انگلیسی، کاهش انرژی را تا آنجا می‌پذیرفتند که کمتر از 20 دسی بل نباشد. اگر چه آنان در رسیدن به هدف خود ناکام ماندند، اما شرکت آمریکائی (کورنینگ گلس) به این هدف دست یافت. در اوایل سال 1960 میلادی با اختراع اشعه لیزر ارتباطات فیبرنوری ممکن گردید. در سال 1966 میلادی، دانشمندان در این نظریه که نور در الیاف شیشه‌ای هدایت می‌شود پیشرفت کردند که حاصل آن از کابلهای معمولی بسیار سودمندتر بود. چرا که فیبرنوری بسیار سبکتر و ارزانتر از کابل مسی است و در عین حال ظرفیت انتقالی تا چندین هزار برابر کابل مسی دارد.
توسعه فناوری فیبرنوری از سال 1980 میلادی به بعد باعث شد که همواره مخابرات نوری بعنوان یک انتخاب مناسب مطرح باشد. تا سال 1985 میلادی در دنیا نزدیک به 2 میلیون کیلومتر کابل نوری نصب شده و مورد بهره برداری قرار گرفته ‌است.

ساختار
از فیبر نوری (معمولاً از جنس سیلیسیم دی‌اکسید) برای انتقال داده‌ها توسط نور لیزر استفاده میشود. یک کابل فیبر نوری که کمتر از یک اینچ قطر دارد از مجموعه ای از این فیبرها تشکیل شده و می‌تواند صدها هزار مکالمه صوتی را حمل کند. فیبرهای نوری تجاری ظرفیت 2٫5 گیگابایت در ثانیه تا 10 گیگابایت در ثانیه را فراهم می‌سازند. فیبر نوری از چندین لایه ساخته می‌شود. درونی‌ترین لایه را هسته می‌نامند. هسته معمولاً شامل یک تار کاملاً بازتاب کننده از شیشه خالص است. هسته در بعضی از کابل‌ها از پلاستیک کاملاً بازتابنده ساخته می‌شود، که هزینه ساخت را پایین می‌آورد. با این حال، یک هسته پلاستیکی معمولاً کیفیت شیشه را ندارد و بیشتر برای حمل داده‌ها در فواصل کوتاه به کار می‌رود. حول هسته بخش پوسته قرار دارد، که از شیشه یا پلاستیک ساخته می‌شود. هسته و پوسته به همراه هم یک رابط بازتابنده را تشکیل می‌دهند که باعث می‌شود که نور در هسته تا بیده شود تا از سطحی به طرف مرکز هسته باز تابیده شود که در آن دو ماده به هم می‌رسند. این عمل بازتاب نور به مرکز هسته را بازتاب داخلی کلی می‌نامند.
در نوع مرسوم فیبر نوری قطر هسته و پوسته با هم حدود 125 میکرون است (هر میکرون معادل یک میلیونیم متر است)، که در حدود اندازه یک تار موی انسان است. بسته به سازنده، حول پوسته چند لایه محافظ، شامل یک پوشش معمولاً از جنس پلاستیک قرار می‌گیرد.
یک پوشش محافظ پلاستکی سخت لایه بیرونی را تشکیل می‌دهد. این لایه کل کابل را در خود نگه می‌دارد، که می‌تواند صدها فیبر نوری مختلف را در بر بگیرد. قطر یک کابل نمونه کمتر از یک اینچ است.

ارسال نور در فیبر نوری
اگر در یک راهروی بزرگ و مستقیم چراغ قوه ای را روشن نماییم، با توجه به عدم وجود خم و یا پیچ در راهرو، محدوده مورد نظر روشن می شود ولی اگر راهروی فوق دارای خم و یا پیچ باشد، در این حالت باید از یک آیینه در محل پیچ راهرو استفاده کرد تا باعث انعکاس نور در راهرو گردد. و در صورتیکه راهروی فوق دارای پیچ‌های زیادی باشد، در چنین حالتی بایست از آیینه‌های متعددی استفاده کرد. بدین ترتیب نور تابانده شده توسط چراغ قوه از نقطه ای به نقطه دیگر حرکت کرده و طول مسیر راهرو را روشن خواهد کرد. عملیات فوق مشابه آن چیزی است که در فیبر نوری انجام می گیرد.
نور در کابل فیبر نوری از طریق هسته (نظیر راهروی مثال ارائه شده) و توسط جهش‌های پیوسته با توجه به سطح آبکاری شده (cladding) (مشابه دیوارهای شیشه ای مثال ارائه شده) حرکت می کند. (مجموع انعکاس داخلی) و چون سطح آبکاری شده، قادر به جذب نور موجود در هسته نیست، نور قادر به حرکت در مسافت‌های طولانی است. اما گاهی بدلیل خالص نبودن شیشه، برخی از سیگنال‌های نوری دچار نوعی تضعیف در طول هسته می شوند که این تضعیف به درجه خلوص شیشه و طول موج نور انتقالی بستگی دارد. (مثلاً اگر طول موج 1300 نانومتر باشد، بین 50 تا 60 درصد در هر کیلومتر تضعیف می شود و موج با طول 1550 نانومتر بیش از 50 درصد در هر کیلومتر تضعیف می شود.)

سیستم رله فیبر نوری
برای روشن شدن موضوع فرض می کنیم دو ناوگان دریایی بر روی سطح دریا می خواهند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. یکی از ناوها می خواهد پیامی را برای دیگری ارسال کند. بنابراین کاپیتان ناو فوق پیام را برای یک ملوان که بر روی عرشه کشتی مستقر است، ارسال می کند.ملوان فوق پیام دریافتی را به مجموعه ای از کدهای مورس(نقطه و فاصله) ترجمه می نماید و با استفاده از یک نورافکن آن را برای ناو دیگر ارسال می نماید. یک ملوان بر روی عرشه کشتی دوم، کدهای مورس را مشاهده می نماید و آن‌ها را به یک زبان خاص (مثلاً انگلیسی) تبدیل می کند و برای کاپیتان ناو ارسال می کند.
حال اگر فاصله دو ناو فوق از یکدیگر بسیار زیاد (هزاران مایل) باشد، برای برقراری ارتباط بین آن‌ها از یک سیستم مخابراتی مبتنی بر فیبر نوری استفاده می شود.

سیستم رله فیبر نوری از عناصر زیر تشکیل شده است:
فرستنده: مسئول تولید و رمز نگاری سیگنال‌های نوری است.
بازتاب نوری: به منظور تقویت سیگنال‌های نوری در مسافت‌های طولانی استفاده می گردد.
دریافت کننده نوری: سیگنال‌های نوری را دریافت و رمز گشایی می نماید.
فرستنده
وظیفه فرستنده، مشابه نقش ملوان بر روی عرشه کشتی ناو فرستنده پیام است. فرستنده سیگنال‌های نوری را دریافت و دستگاه نوری را به منظور روشن و خاموش شدن در یک دنباله مناسب (حرکت منسجم) هدایت می نماید. فرستنده از لحاظ فیزیکی در مجاورت فیبر نوری قرار داشته و ممکن است دارای یک لنز به منظور تمرکز نور در فیبر باشد. متداول ‌ترین طول موج سیگنال‌های نوری 850 نانومتر، 1300 نانومتر و 1550 نانومتر است.
بازتاب (تقویت کننده) نوری
برای جلوگیری از تضعیف و از بین رفتن سیگنال‌های نوری از یک یا چند ”تقویت کننده نوری“ استفاده می گردد. تقویت کننده نوری از فیبرهای نوری متعدد به همراه یک روکش خاص تشکیل می گردند. بخش دوپینگ با استفاده از یک لیزر پمپ می گردد. زمانی که سیگنال تضعیف شده به روکش دوپینگی می رسد، انرژی ماحصل از لیزر باعث می گردد که مولکول‌های دوپینگ شده، به لیزر تبدیل گردند. مولکول‌های دوپینگ شده در ادامه باعث انعکاس یک سیگنال نوری جدید و قویتر با همان خصایص سیگنال ورودی تضعیف شده، خواهند بود.(تقویت کننده لیزری)
دریافت کننده نوری
وظیفه دریافت کننده مشابه نقش ملوان بر روی عرشه کشتی ناو دریافت کننده پیام است. دستگاه فوق سیگنال‌های دیجیتالی نوری را اخذ و پس از رمزگشایی، سیگنال‌های الکتریکی را برای سایر استفاده کنندگان (کامپیوتر، تلفن و …) ارسال می نماید. دریافت کننده به منظور تشخیص نور از یک ” فتوسل“ و یا ”فتودیود“ استفاده می کند.

مزایای فیبر نوری در مقایسه با سیم‌های مسی

1. قیمت ارزان تر: هزینه فیبر نوری نسبت به سیم‌های مسی در مقیاس‌های بالا کمتر است.
2. اندازه نازک‌ تر: قطر فیبرهای نوری به مراتب کمتر از سیم‌های مسی است.
3. ظرفیت بالا: پهنای باند فیبر نوری به منظور ارسال اطلاعات به مراتب بیشتر از سیم مسی است. لذا فیبر نوری توانایی انتقال داده‌های بیشتری را دارد.
4. تضعیف ناچیز: تضعیف سیگنال در فیبر نوری به مراتب کمتر از سیم مسی است.
5. عدم تداخل: برخلاف سیگنال‌های الکتریکی در یک سیم مسی، عبور سیگنال‌های نوری در یک فیبر تأثیری بر فیبر دیگر نخواهد داشت و تداخل الکترومغناطیسی نخواهیم داشت.
6. مصرف برق پایین: با توجه به این که سیگنال‌ها در فیبر نوری کمتر تضعیف می‌گردند، بنابراین می‌توان از فرستنده‌هایی با میزان برق مصرفی پائین نسبت به فرستنده‌های الکتریکی (که از ولتاژ بالایی استفاده می‌نمایند)، استفاده کرد.
7. اشتعال ‌زا نبودن: با توجه به عدم وجود الکتریسته در فیبر نوری، امکان بروز آتش ‌سوزی در این خصوص وجود نخواهد داشت.
8. وزن سبک: وزن یک کابل فیبر نوری به مراتب کمتر از کابل مسی هم ‌رده‌ آن است و این عامل در کارکردن، نصب و نگهداری فیبر بسیار مهم است.
9. انعطاف ‌پذیر بودن: با توجه به انعطاف ‌پذیری فیبر نوری و قابلیت ارسال و دریافت نور از آنان، در موارد متفاوت نظیر دوربین‌های دیجیتال با موارد کاربردی خاص مانند عکس‌برداری پزشکی و لوله‌کشی و… استفاده می‌گردد.
10. فاصله: از فیبر نوری می‌توان در ارتباط شبکه‌هایی که فاصله زیادی از هم دارند استفاده کرد (اتصال شبکه‌های محلی(LAN) به یکدیگر). شایان ذکر است که قبل از استفاده از کابل‌های فیبر نوری ارتباط بین LAN‌ها از طریق تلفن یا امواج رادیویی برقرار می‌شد
11. پایداری: در کابل‌های فیبر نوری امکان نفوذ و ایجاد اختلال در انتقال داده‌ها کمتر است و از تأثیرگذاری انواع نویزهای الکترومغناطیسی شامل نویزهای رادیویی و یا نویزهای حاصل از نزدیکی کابل‌ها بر روی داده‌های در حال انتقال جلوگیری می‌کند.بطورکلی تارهای نوری از تداخل و ترویج با سایر کانالهای ارتباطی، خواه نوری و خواه الکتریکی، به خوبی محافظت شده‌ است. یعنی نسبت به تداخل فرکانسهای رادیویی (RFI) و تداخل الکترومغناطیسی (EMI) عدم پذیرش عالی دارند.
12. سرعت: فیبر نوری توانایی در انتقال اطلاعات به مقدار زیاد چه به شکل دیجیتالی‌ و ‌چه به شکل آنالوگ دارند.
13. ترویج نوری: نیاز به زمین مشترک بین فرستنده تاری وگیرنده را منتفی می کند.
14. امکان تعمیر فیبر: (تار) نوری در حالیکه سیستم روشن است، بدون آنکه احتمال اتصال کوتاه شدن مدارهای الکتریکی در فرستنده و یا در گیرنده باشد، وجود دارد.
15. امنیت: فیبرهای نوری درجه‌ای از امنیت و پنهانی بودن را عرضه می کند. چون تارها انرژی تشعشع نمی‌کنند. برای یک مزاحم، آشکار سازی سیگنال ارسالی مشکل است.
16. پهنای باند بالا: این پهنای باند اکنون به 170 گیگابایت در ثانیه رسیده و دانشمندان بر این باورند که قابلیت ارتقاء تا چند صد ترابایت را دارد. فیبرنوری SMF که در حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرد از پهنای باند 40 گیگابایتی برخوردار است.
17. عدم استفاده الکتریسیته برای ارتباط: از آنجا که در ابتدای مسیر نوری تولید شده و در انتها این نور دریافت میشود. دیگر نیازی به نیروی اکتریکی نیست و همچنین ایمنی بسیار بالایی را در مقابل نویز دارد.
18. عدم برقراری انشعاب غیر مجاز: از آنجا که برای برقرای انشعاب بایستی ابتدا فیبر قطع شود و گیرنده فیبر نصب شود. و این عمل نیز زمانبر است؛ نگهدارنده‌های بستر با استفاده از ابزارهای خطایابی میتواند به سرعت محل مورد نظر را شناسایی کنند.
19. عدم نیاز به repeater تا چندین کیلومتر: به علت استفاده از نور در صورتی که جنس Core مرغوب باشد تا فواصل چند کیلومتری سیگنال تضعیف زیادی نخواهد داشت.

محدودیت‌ها و نقاط ضعف فیبرهای نوری

1. ضرورت دقت کامل در هنگام کابلکشی
2. امکان شکستن در صورت گذشتن زاویه فیبر از یک حد معین
3. محدود بودن میزان کشش برای فیبرهای با ظرفیت مختلف
4. محافظت کامل در برابر ضربه، برای فیبرهایی که از درون حوضچه می گذرند.

روش اندازه گیری قطر فیبر
قطر فیبر به صورت عددی اعشاری شبیه 60/130 میکرون نمایش داده می شود که 60 نمایانگر قطر core است و 130 نمایانگر قطر Cladding . Buffer Coating در اندازه گیری به حساب نمی آید.

فیبرهای نوری به دو دسته تقسیم می شوند :
تک حالتی single-mode
چند حالتی multi-mode
فیبر سینگل مود یک سیگنال نوری را در هر زمان انتشار می‌دهد. (نظیر تلفن)
فیبر مالتی مود می‌تواند صدها حالت نور را به طور هم‌ زمان انتقال بدهد. (نظیر شبکه‌های کامپیوتری)
فیبرهای تک حالته دارای یک هسته کوچک (تقریباً 9 میکرون قطر) بوده و قادر به ارسال نور لیزری مادون قرمز (طول موج از 1300 تا 1550 نانو متر) می باشند.
فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگتر (تقریباً 62.5 میکرون قطر) و قادر به ارسال نور مادون قرمز از طریق LED می باشند.

روکش‌های فیبر نوری و اینکه چه چیزی را مشخص می کنند؟
با توجه به رنگ روکش‌های فیبر نوری می توانیم بفهمیم با چه نوع فیبری سروکار داریم .مثلا اگر روکش فیبر زرد بود، فیبر single mode است و اگر نارنجی بود، فیبر multimode است.

مشخصات انواع فیبر

1. فیبر چند مدی با ضریب شکست پله ای
2. فیبر تک مدی با ضریب شکست پله ای
3. فیبر چند مدی با ضریب شکست مرحله ای
4. فیبر چند مدی با غلاف پلاستیکی
5. فیبر چند مدی با غلاف پلاستیکی با ضریب شکست پله ای
6. فیبر چند مدی با غلاف پلاستیکی با ضریب شکست مرحله ای
7. فیبرهای چند مدی تمام پلاستیک

مزایا و معایب فیبرها در مقایسه با هم

• مزایای فیبرهای چند مدی در مقایسه با فیبرهای تک مدی
  بزرگتر بودن قطر هسته
  ساده تر بودن تزریق انرژی نور به داخل فیبر
  امکانات بهتر برای اتصال فیبرها به یکدیگر
  امکان استفاده از هر دو منبع نور LD و LED (در صورتیکه فیبر تک مدی با نور لیزری ”LD“ بهتر کار می کند.)
• معایب فیبر چند مدی در مقایسه با فیبر تک مدی
  فیبر چند مدی دارای اعوجاج بین مدی است.
  پهنای باند فیبرهای چند مدی، کمتر از فیبر تک مدی است.
  تلفات یا تضعیف در فیبرهای چند مدی بیشتر است.
  امکان ساخت فیبرهای چند مدی طولانی(با طول بلند) کمتر است.
  سیستم‌های مخابرات فیبر نوری
  گسترش ارتباطات راه دور و راحتی انتقال اطلاعات از طریق سیستم‌های انتقال و مخابرات فیبر نوری یکی از پر اهمیت ترین موارد مورد بحث در جهان امروز است. سرعت دقت و تسهیل از مهم ‌ترین ویژگی‌های مخابرات فیبر نوری است. یکی از پر اهمیت ‌ترین موارد استفاده از مخابرات فیبر نوری آسانی انتقال در فرستادن سیگنال‌های حامل اطلاعات دیجیتالی است که قابلیت تقسیم بندی در حوزه زمانی را دارا است. این به این معنی است که مخابرات دیجیتال تامین کننده پتانسیل کافی برای استفاده از امکانات مخابره اطلاعات در پکیج‌های کوچک انتقال در حوزه زمانی است. برای مثال عملکرد مخابرات فیبر نوری با توانایی 20 مگاهرتز با داشتن پهنای باند 20 کیلوهرتز دارای گنجایش اطلاعاتی 0٫1٪ است.
  در سال 1880 میلادی الکساندر گراهام بل 4 سال بعد از اختراع تلفن موفق به اخذ امتیاز نامه خود در زمینه مخابرات امواج نوری برای دستگاه خود با عنوان فوتو تلفن گردید. در 15 سال اخیر با پیشرفت لیزر به عنوان یک منبع نور بسیار قدرتمند و خطوط انتقال فیبرهای نوری فاکتورهای جدیدی از تکنولوژی و تجارت بهتر را برای انسان به ارمغان آورده‌است. مخابرات فیبر نوری ابتدا به عنوان یک مخابرات از راه دور قرار دادی تلقی می‌شد که در آن امواج نوری به عنوان حامل یک یا چند واسطه انتقال استفاده می‌شد. با وجود آنکه امواج نوری حامل سیگنالهای آنالوگ بودند اما سیگنالهای نوری همچنان به عنوان سیستم مخابرات دیجیتال بدون تغییر باقی‌مانده‌است. از دلایل این امر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تکنیکهای مخابرات در سیستم‌های جدید مورد استفاده قرار می‌گرفت.
2. سیستم‌های جدید با بالاترین تکنولوژی برای داشتن بیشترین گنجایش کارآمدی سرعت و دقت طراحی شده بود.
3. انتقال به کمک خطوط نوری امکان استفاده از تکنیک‌های دیجیتال را فراهم می‌ساخت. این مطلب نیاز انسان را به دسترسی به مخابره اطلاعات رابه صورت بیت به بیت پاسخگو بود.
4. توانایی پردازش اطلاعات در حجم وسیع: از آنجایی که مخابرات فیبر نوری دارای کارایی بالاتری نسبت به سیم‌های مسی سنتی هستند بشر امروزی تمایل چندانی برای پیروی از سنت دیرینه خود ندارد و توانایی پردازش حجم وسیعی از اطلاعات در مخابره فیبر نوری او را مجذوب و شیفته خود ساخته‌است.
5. آزادی از نویزهای الکتریکی: بافت یک فیبر نوری از جنس پلاستیک یا شیشه به دلیل رسانندگی انتخاب می‌شود. در نتیجه یک حامل موج نوری می‌تواند از پتانسیل موثر میدان‌های الکتریکی در امان باشد. از قابلیت‌های مهم این نوع مخابرات می‌توان به امکان عبور کابل حامل موج نوری از میان یک میدان الکترومغناطیسی قوی اشاره کرد که سیگنالهای نام برده بدون آلودگی از پارازیت‌های الکتریکی و یا سیگنالهای مداخله گر به حد اکثر کارایی خود خواهند رسید.

کاربردهای فیبر نوری

1. کاربرد در مخابرات: یکی از مرسوم ترین کاربردهای فیبر نوری انتقال اطلاعات توسط نور لیزر است.
2. کاربرد در حسگرها: استفاده از حسگرهای فیبر نوری برای اندازه ‌گیری کمیت‌های فیزیکی مانند جریان الکتریکی، میدان مغناطیسی، فشار، حرارت، جابجایی، آلودگی آب‌های دریا، سطح مایعات، تشعشعات پرتوهای گاما و ایکس در سال‌های اخیر شروع شده‌است. در این نوع حسگرها، از فیبر نوری به عنوان عنصر اصلی حسگر بهره‌ گیری می‌شود بدین ترتیب که ویژگی‌های فیبر تحت میدان کمیت مورد اندازه ‌گیری تغییر یافته و با اندازه شدت کمیت تأثیر پذیر می‌شود.
3. کاربردهای نظامی: فیبر نوری کاربردهای بی‌شماری در صنایع دفاع دارد که از آن جمله می‌توان برقراری ارتباط و کنترل با آنتن رادار، کنترل و هدایت موشک‌ها، ارتباط زیردریاییها (هیدروفون) را نام برد.
4. کاربردهای پزشکی: فیبرنوری در تشخیص بیماری‌ها و آزمایشهای گوناگون در پزشکی کاربرد فراوان دارد که از آن جمله می‌توان دُزیمتری غدد سرطانی، شناسایی نارسایی‌های داخلی بدن، جراحی لیزری، استفاده در دندانپزشکی و اندازه ‌گیری مایعات و خون نام برد. همچنین تارهای نوری در دستگاه‌هایی به نام درون بین یا آندوسکوپ استفاده می‌شود تا به درون نای، مری، روده و مثانه فرستاده شود و درون بدن انسان به طور مستقیم قابل مشاهده باشد.
5. کاربرد فیبرنوری در روشنایی: از جمله کاربردهای فیبر نوری که در اواخر قرن بیستم به عنوان یک فناوری روشنایی متداول شده و در چند سال قرن اخیر توسعه و رشد فراوانی پیدا کرده‌است کاربرد آن در سیستم‌های روشنایی است. در این فناوری نور از منبع نوری که می‌تواند نور مصنوعی (نورلامپهای الکتریکی) و یا نور طبیعی (نور خورشید) باشد وارد فیبر نوری شده و از این طریق به محل مصرف منتقل می‌شود. به این ترتیب نور به هر نقطه‌ای که در جهت تابش مستقیم آن نیست منتقل می‌شود. امتیاز این نور که موجبات رشد سریع به کارگیری و توجه زیاد به این فناوری شده‌است این است که فاقد الکتریسیته گرما و تشعشعات خطرناک ماورای بنفش بوده (نور خالص و بی خطر) و دیگر اینکه با این فناوری می‌شود نور روز (بدون گرما و اشعه‌های ماورائ بنفش) را هم به داخل ساختمانها و نقاط غیر قابل دسترسی به نور خورشید منتقل کرد.

فناوری ساخت فیبرهای نوری
برای تولید فیبر نوری، نخست ساختار آن در یک میله شیشه‌ای موسوم به پیش‌ سازه از جنس سیلیکا ایجاد می‌گردد و سپس در یک فرایند جداگانه این میله کشیده شده تبدیل به فیبر می‌شود. از سال 1970 روش‌های متعددی برای ساخت انواع پیش‌ سازه‌ها به کار رفته ‌است که اغلب آنها بر مبنای رسوب ‌دهی لایه‌های شیشه‌ای در داخل یک لوله به عنوان پایه قرار دارند.

روشهای ساخت پیش ‌سازه
روش‌های فرایند فاز بخار برای ساخت پیش ‌سازه فیبر نوری را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

1. رسوب‌ دهی داخلی در فاز بخار
2. رسوب‌ دهی بیرونی در فاز بخار
3. رسوب‌ دهی محوری در فاز بخار

مواد لازم در فرایند ساخت پیش سازه

• تتراکلرید سیلیکون: این ماده برای تأمین لایه‌های شیشه‌ای در فرایند مورد نیاز است.
• تتراکلرید ژرمانیوم: این ماده برای افزایش ضریب شکست شیشه در ناحیه مغزی پیش ‌سازه استفاده می‌شود.
• اکسی کلرید فسفریل: برای کاهش دمای واکنش در حین ساخت پیش ‌سازه، این مواد وارد واکنش می‌شود.
• گاز فلوئور: برای کاهش ضریب شکست شیشه در ناحیه غلاف استفاده می‌شود.
• گاز هلیم: برای نفوذ حرارتی و حباب‌ زدایی در حین واکنش شیمیایی در داخل لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• گاز کلر: برای آب‌ زدایی محیط داخل لوله قبل از شروع واکنش اصلی مورد نیاز است.

مراحل ساخت

1. مراحل صیقل گرمایشی: پس از نصب لوله با عبور گازهای کلر و اکسیژن، در دمای بالاتر از 1800 درجه سلسیوس لوله صیقل داده می‌شود تا بخار آب موجود در جدار درونی لوله از آن خارج شود.
2. مرحله اچینگ: در این مرحله با عبور گازهای کلر، اکسیژن و فرئون لایه سطحی جدار داخلی لوله پایه خورده می‌شود تا ناهمواری‌ها و ترک‌های سطحی بر روی جدار داخلی لوله از بین بروند.
3. لایه‌ نشانی ناحیه غلاف: در مرحله لایه‌ نشانی غلاف، ماده تترا کلرید سیلیسیوم و اکسی کلرید فسفریل به حالت بخار به همراه گازهای هلیم وارد لوله شیشه‌ای می‌شوند و در حالتی که مشعل اکسی هیدروژن با سرعت تقریبی 120 تا 200 میلی‌ متر در دقیقه در طول لوله حرکت می‌کند و دمایی بالاتر از 1900 درجه سلسیوس ایجاد می‌کند، واکنش‌های شیمیایی زیر به دست می‌آیند.

ذرات شیشه‌ای حاصل از واکنش‌های فوق به علت پدیده ترموفرسیس کمی جلوتر از ناحیه داغ پرتاب شده و بر روی جداره داخلی رسوب می‌کنند و با رسیدن مشعل به این ذرات رسوبی حرارت کافی به آنها اعمال می‌شود به طوری که تمامی ذرات رسوبی شفاف می‌گردند و به جدار داخلی لوله چسبیده و یکنواخت می‌شوند. بدین ترتیب لایه‌های شیشه‌ای مطابق با طراحی با ترکیب در داخل لوله ایجاد می‌گردند و در نهایت ناحیه غلاف را تشکیل می‌دهند.

فیبر نوری در ایران
در ایران در اوایل دهه 60، فعالیت‌های پژوهشی در زمینه فیبر نوری در پژوهشگاه، برپایی مجتمع تولید فیبر نوری در پونک تهران را درپی داشت و در سال 1367، کارخانه تولید فیبر نوری در یزد به بهره برداری رسید. عملاً در سال 1373 تولید فیبر نوری با ظرفیت 50٫000 کیلومتر در سال در ایران آغاز شد. فعالیت استفاده از کابل‌های نوری در دیگر شهرهای بزرگ ایران آغاز شد تا در آینده نزدیک از طریق یک شبکه ملی مخابرات نوری به هم بپیوندند. در همان سال 1367 نخستین خط مخابراتی تار نوری بین تهران و کرج به کار افتاد.
اولین پروژه فیبرنوری با اجرای 700 کیلومتر کابل با 13 هزار کانال بین چندین مسیر با هزینه‌ای بالغ بر 40 میلیارد ریال بین سالهای 69 تا 73 انجام شد. در برنامه دوم توسعه پروژه فیبرنوری با 11600 کیلومتر کابل با 620 هزار کانال بین شهری با هزینه 654 میلیارد ریال در سالهای 74 تا 78 به انجام رسید و نهایتاً در برنامه سوم توسعه 17850 کیلومتر تا 2 میلیون کانال با پروتکشن بین شهرهای کشور با هزینه‌ای بالغ بر 1035 میلیارد در سالهای 79 تا 83 اجرا شد.

پروژه تار نوری آسیا-اروپا که به TAE مشهور است دارای 24000 کیلومتر طول است و از چین، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان، ایران، ترکیه، اوکراین و آلمان می‌گذرد. ظرفیت قابل حمل این خط، 7560 کانال تلفنی است.
فیبرنوری یک موجبر استوانه‌ای از جنس شیشه یا پلاستیک است که دو ناحیه مغزی و غلاف با ضریب شکست متفاوت و دو لایه پوششی اولیه و ثانویه پلاستیکی تشکیل شده‌است. برپایه قانون اسنل برای انتشار نور در فیبر نوری شرط: می‌بایست برقرار باشد که به ترتیب ضریب شکست‌های مغزی و غلاف هستند. انتشار نور تحت تأثیر عواملی ذاتی و اکتسابی دچار تضعیف می‌شود. این عوامل عمدتآ ناشی از جذب فرابنفش، جذب فروسرخ، پراکندگی رایلی، خمش و فشارهای مکانیکی بر آنها هستند.

فیبر نوری(لوله نوری) POF ,PCF , QOF در ایران
از سال 1387 تحقیقات وسیعی در مورد این نوع از فیبرها در مرکز فناوری تخصصی صورت گرفت و در سال 1388 محققان ایرانی در شهر اصفهان موفق به ساخت و تولید نسل نوین فیبرهای نوری (POF , PCF ,QOF) گردیدند و با دستیابی به تکنولوژی ساخت و تولید آنها ایران در زمره معدود کشورهای دارنده تکنولوژی ساخت (POLYMER OPTICAL FIBER , PLASTIC CLAD FIBER) قرار گرفت. فیبرهای نوری POF برای انتقال نور مرئی و بسیاری از کاربری‌های دیگر قابل استفاده هستند و در بحث انتقال دیتا سرعتی حدود 40 گیگابیت در ثانیه دارند که در مقایسه با فیبرهای نوری شیشه‌ای حدود 400 برابر بیشتر است. فیبرهای PCF , QOF جهت مصارف خاص صنایع مختلف از قبیل سنسورها و انتقال دیتا بسیار کار آمد است. در کل موارد استفاده از این فیبرها موجب دستیابی به ابزارآلات های تکی است که در انحصار بعضی از دولتها قرار داشته‌است.

فیبرهای نوری نسل سوم
طراحان فیبرهای نسل سوم، فیبرهایی را مد نظر داشتند که دارای کمترین تلفات و پاشندگی باشند. برای دستیابی به این نوع فیبرها، محققین از حداقل تلفات در طول موج 1550 نانومتر و از حداقل پاشندگی در طول موج 1310 نانومتر بهره جستند و فیبری را طراحی کردند که دارای ساختار نسبتاً پیچیده ‌تری بود. در عمل با تغییراتی در پروفایل ضریب شکست فیبرهای تک مد از نسل دوم، که حداقل پاشندگی آن در محدوده 1٫3 میکرون قرار داشت، به محدوده 1٫55 میکرون انتقال داده شد و بدین ترتیب فیبر نوری با ماهیت متفاوتی موسوم به فیبر دی. اس. اف (D.S.F. Fiberِ) ساخته شد.

منبع: وستانت